از ترمینال شارل دوگل تا هالیوود؛ روایت مهران کریمی
مهران کریمی ناصری داستان زندگی عجیبی داشت؛ کسی که ۱۸ سال در فرودگاه زندگی کرد و دیگر نمیتوانست جای دیگری را «خانه» بداند.
به گزارش پارسینه به نقل از زومیت، فرودگاهها معمولاً نماد گذر، حرکت و سفرهای موقتی هستند؛ اما برای یک مرد، فرودگاه به یک اقامتگاه دائمی و یک برزخ بوروکراتیک تبدیل شد.
مهران کریمی ناصری، پناهجوی ایرانی، نامی است که با یکی از عجیبترین داستانهای انزوای مدرن گره خورده است؛ او به مدت ۱۸ سال (از ۱۹۸۸ تا ۲۰۰۶) در ترمینال شمارهیک فرودگاه شارل دو گل پاریس زندگی کرد. داستانی آنقدر شگفتانگیز که الهامبخش مستقیم فیلم معروف «ترمینال» (The Terminal) ساختهی استیون اسپیلبرگ در سال ۲۰۰۴ شد.
کابوس بوروکراسی و آغاز اقامت ۱۸ ساله
داستان ناصری در ۲۶ آگوست ۱۹۸۸ (۴ شهریور ۱۳۶۷) آغاز شد. او که پیشتر در بلژیک وضعیت پناهندگی دریافت کرده بود، تصمیم داشت از پاریس به لندن سفر کند. ناصری مدعی بود که در ایستگاه قطار پاریس، کیف دستی حاوی تمام مدارک شناسایی و اوراق پناهندگیاش به سرقت رفت.
او توانست سوار هواپیما به مقصد لندن شود؛ اما در فرودگاه هیترو، به دلیل نداشتن هیچ مدرک شناسایی، توسط مقامات بریتانیایی بازداشت و در اولین پرواز به مبدأ، یعنی پاریس، برگردانده شد.
در فرودگاه شارل دو گل، تراژدی بوروکراتیک او کامل شد. مقامات فرانسوی نمیتوانستند اجازهی ورود ناصری به خاک فرانسه را صادر کنند (چون مدرک نداشت) و همزمان نمیتوانستند او را به هیچ کشور دیگری اخراج کنند (چون هویت و کشور مبدأ او رسماً قابل تأیید نبود).
زندگی در میان مسافران
مهران کریمی ناصری در این برزخ قانونی گیر افتاد و بخش عمومی ترمینال یک، خانهی او شد. «خانهی» او برای ۱۸ سال، یک نیمکت پلاستیکی قرمز و چرخ دستی وسایلش بود. او در یک حباب قانونی زندگی میکرد؛ نه در فرانسه بود و نه خارج از آن.
کارکنان فرودگاه و رستورانها او را میشناختند و اغلب به او غذا و روزنامه میدادند. او به «سِر آلفرد مهران» شهرت یافت (نامی که گاهی خود را با آن معرفی میکرد). روزهای او به مطالعهی کتابهای عمدتاً اقتصادی، گوشدادن به رادیو و نوشتن خاطرات روزانهاش میگذشت؛ خاطراتی که بعدها در کتابی با عنوان «مرد ترمینال» منتشر شد.
پیچیدگی روانی پس از آزادی قانونی
پس از سالها کشمکش حقوقی و جلب توجه رسانههای بینالمللی، سرانجام در سال ۱۹۹۹، دولت بلژیک موافقت کرد که مدارک پناهندگی او را برگرداند و فرانسه به او اجازهی اقامت داد؛ اما در این مرحله، داستان پیچیدهتر شد. ناصری که سالها در انزوا و محیط بستهی فرودگاه زندگی کرده بود، از امضای اوراق و خروج از ترمینال خودداری کرد.
پوستر فیلم سینمایی «ترمینال» با بازی تام هنکس
گزارشها حاکی است که او دیگر هویت ایرانی «مهران کریمی ناصری» را نمیپذیرفت یا شاید پس از یک دهه از رویارویی با دنیای خارج و ترک آن چیزی که به «خانهاش» تبدیل شده بود، هراس داشت. او حتی پس از دریافت چک ۲۵۰ هزار دلاری از شرکت فیلمسازی اسپیلبرگ (بابت حقوق داستان زندگیاش) حاضر به ترک فرودگاه نشد.
پایان داستان در فرودگاه
اقامت ۱۸ ساله سرانجام در سال ۲۰۰۶، نه با تصمیم او، بلکه به دلیل بیماری و نیاز به بستریشدن در بیمارستان، به پایان رسید. او پس از بهبودی، با آن ۲۵۰ هزار دلار پولی که گرفته بود، مدتی را در هتلها و مراکز حمایتی در پاریس گذراند.
مهران کریمی ناصری در هفتههای پایانی عمرش دوباره به فرودگاه شارل دو گل برگشت. او در ۱۲ نوامبر ۲۰۲۲ (۲۱ آبان ۱۴۰۱) در ۸۶ سالگی در ترمینال 2F درگذشت؛ جایی که شاید بیش از هر جای دیگری در جهان، آن را خانه میدانست.
ارسال نظر