.svg)
عوامل پنهان پرخوری؛ از استرس تا کم‌خوابی
شناخت عوارض و راهکارهای کنترل پرخوری: خوردن یکی از لذت‌های پایه‌ای زندگی است، اما وقتی این لذت از حدّ خارج شود، می‌تواند به بار سنگینی برای بدن و ذهن تبدیل گردد. پرخوری — یعنی مصرف حجم زیادی از غذا، بیشتر از نیاز واقعی بدن — نه فقط افزایش وزن را به دنبال دارد، بلکه زنجیره‌ای از مشکلات گوارشی، متابولیکی، روانی و اجتماعی را فعال می‌کند. پرخوری یکی از شایع‌ترین اختلالات خوردن است که می‌تواند «عواقب جدی سلامت، روانی و اجتماعی» داشته باشد.
به گزارش پارسینه به نقل از گفتنی‌ها، در این مقاله، ابتدا به عوارض گوناگون پرخوری می‌پردازیم، سپس علت‌ها و راهکارهای کنترل آن را بررسی می‌کنیم — تا بتوانیم با آگاهی بیشتر، رابطه‌مان با غذا را بازتعریف کنیم.
عوارض جسمی پرخوری
- اختلال هضم و معده‌درد: وقتی حجم غذا بیشتر از ظرفیت معده شود، هضم با دشواری و التهاب همراه می‌گردد، ممکن است نفخ، اسهال یا حالت تهوع رخ دهد.
- افزایش وزن، چاقی و چربی شکمی: مصرف کالری بیشتر از خروجی بدن به‌تدریج به تجمع چربی منجر می‌شود که یکی از پیامدهای بارز پرخوری است.
- اختلال متابولیسم، مقاومت به انسولین و دیابت: پرخوری مداوم می‌تواند حساسیت بدن به انسولین را کاهش دهد و زمینه را برای دیابت نوع ۲ فراهم کند.
- مشکلات گوارش و رفلاکس شبانه: پرخوری به‌ویژه در ساعات پایانی روز با اختلال خواب، رفلاکس اسید و کیفیت پایین خواب ارتباط دارد.
عوارض روانی و اجتماعی
- بی‌قراری، کاهش تمرکز و احساس نارضایتی: بدن پس از مصرف زیاد غذا مجبور به هضم طولانی‌تری می‌شود؛ این امر ممکن است باعث خستگی، عدم تمرکز و ناراحتی ذهنی گردد.
- افسردگی، اضطراب و کاهش اعتمادبه‌نفس: افرادی که بارها پرخوری می‌کنند ممکن است دچار احساس گناه، شرمندگی و اختلالات روانی شوند.
- تأثیر در زندگی اجتماعی و کاری: عملکرد ذهنی، تمرکز و انرژی کاهش می‌یابد که می‌تواند فعالیت کاری یا تحصیلی را تحت تأثیر قرار دهد.
راهکارها برای کنترل پرخوری
- آگاهانه خوردن: سرعت غذا خوردن را کاهش دهید، با دقت بیشتر بجوید و اجازه دهید بدن پیام سیری را ارسال کند.
- تنظیم حجم وعده‌ها: از بشقاب‌های کوچک‌تر استفاده کنید، وعده‌های سنگین را به دو بخش تقسیم نمایید.
- کنترل عوامل محرّک پرخوری: استرس، احساسات منفی، خواب کم یا مراجعه به تلویزیون و موبایل هنگام غذا از عوامل مؤثر هستند.
- مصرف میان‌وعده‌های سالم: میوه، سبزیجات یا پروتئین سبک به جای مصرف افراطی غذاهای پرکالری.
- برنامه خواب مناسب: کم‌خوابی به افزایش اشتها و رفتار پرخوری منجر می‌شود.
- در صورت نیاز، مراجعه به متخصص: اگر الگوی پرخوری به اختلال تبدیل شده یا با احساسات شدید روانی همراه است، روانشناس یا متخصص تغذیه توصیه می‌شود.
جمع‌بندی
پرخوری تنها یک موضوع مربوط به میزان غذا نیست؛ بلکه مجموعه‌ای از رفتارها، هیجانات، شرایط روانی و فیزیکی است که می‌تواند سلامت بدن و زندگی ما را تحت تأثیر قرار دهد. شناخت عوارض آن و رعایت راهکارهای ساده اما مؤثر، می‌تواند کمک کند رابطه‌مان با غذا را سالم‌تر کنیم. با آگاهی، خوردن را به نعمتی برای بدن تبدیل کنیم — نه معضل.
ارسال نظر