گوناگون

بازگشت گربۀ سرپخ پس از ۳۰ سال در تایلند + عکس

گربهٔ سرپخ (Flat-headed cat) که یکی از نادرترین گربه‌سانان جهان به‌شمار می‌رود، برای نخستین بار پس از حدود ۳۰ سال در جنوب تایلند با موفقیت شناسایی و فیلم‌برداری شده است. آخرین ثبت قطعی حضور این گونه در تایلند به سال ۱۹۹۵ بازمی‌گشت و همین موضوع باعث شده بود برخی آن را «احتمالاً منقرض‌شده» بدانند. با این حال، فعالان حفاظت از حیات‌وحش چنین نظری نداشتند.

به گزارش پارسینه به نقل از فرادید، راتاپان پاتانارانگسان، مدیر برنامه‌های حفاظتی سازمان «پانترا» در تایلند می‌گوید: «سال‌ها گزارش‌هایی درباره حضور این گونه می‌شنیدیم و مطمئن بودیم که هنوز وجود دارد. تنها چیزی که لازم داشتیم، طراحی یک پژوهش درست برای تأیید این موضوع بود».

پژوهشگران با استفاده از دوربین‌های تله‌ای متعلق به اداره پارک‌های ملی تایلند و همچنین سازمان پانترا، در سال ۲۰۲۴ موفق به ثبت ۱۳ مشاهده شدند و در سال ۲۰۲۵ نیز ۱۶ ثبت دیگر انجام گرفت. هیجان‌انگیزترین نتیجه، ثبت تصویری از یک گربهٔ سرپخ ماده همراه با توله‌اش بود؛ مدرکی روشن که نشان می‌دهد این جمعیت همچنان در حال زادآوری است.

گربه‌های سرپخ جثه‌ای کوچک، فعالیتی شبانه و ترجیحی قوی برای زیست در مناطق متراکم و پوشیده دارند. همین ویژگی‌ها جست‌وجوی آن‌ها در طبیعت را بسیار دشوار می‌کند و حتی ثبت تصویرشان با دوربین‌های تله‌ای نیز کار ساده‌ای نیست.

با این حال، پژوهشگران توانستند با دقت، مکان‌های مناسبی برای نصب دوربین‌ها شناسایی کنند؛ اقدامی که در نهایت به ثبت قطعی حضور این گونه و تهیه شواهد تصویری انجامید.

پاتانارانگسان توضیح می‌دهد: «در گذشته هم دوربین‌های تله‌ای نصب شده بود، اما موفق به شناسایی گربهٔ سرپخ نشدند. عامل کلیدی، انتخاب محل نصب دوربین‌ها بود. پژوهشگران پانترا با تکیه بر سال‌ها تجربه در مطالعه گربه‌های ماهی‌گیر، توانستند بهترین نقاط را مشخص کنند و همین موضوع به نخستین مشاهدهٔ تأییدشده پس از نزدیک به سه دهه انجامید».

برآورد می‌شود که در سراسر جهان تنها حدود ۲۵۰۰ گربهٔ سرپخ باقی مانده باشد. این گونه در فهرست اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) در رده «در معرض خطر» قرار دارد، اما در تایلند تا پیش از این «احتمالاً منقرض‌شده» تلقی می‌شد. اکنون قرار است یک ارزیابی تازه به رهبری پانترا برای IUCN در سال ۲۰۲۶ انجام شود. به گفته پاتانارانگسان، این داده‌های جدید نشان می‌دهد چرا باید گزارش‌های تأییدنشده را جدی‌تر گرفت و در جست‌وجوی «گونه‌های گمشده» با ذهنی بازتر عمل کرد.

او می‌گوید: «این کشف اهمیت گسترش تلاش‌ها به مناطق دیگری را نشان می‌دهد که گزارش‌ها و اطلاعات غیرقطعی از حضور گونه‌های نادر در آن‌ها وجود دارد. بسیاری از مناطق کمتر کاوش‌شده ممکن است هنوز جمعیت‌های مهمی را در خود پنهان کرده باشند و تنها منتظر پژوهش‌های هدفمند هستند تا موفقیت‌های حفاظتی مشابهی را آشکار کنند».