آیا پنیر می‌تواند از زوال عقل جلوگیری کند؟ نتایج یک مطالعه گسترده پاسخ می‌دهد

به گزارش پارسینه، یکی از خوشمزه‌ترین خوراکی‌های در دسترس بشر ممکن است یک فایده غیرمنتظره هم داشته باشد.

 

یک مطالعه جدید نشان داده است که خوردن ۵۰ گرم یا بیشتر پنیر پرچرب در روز با کاهش خطر ابتلا به زوال عقل ارتباط دارد. این شامل تمام پنیرهایی با بیش از ۲۰ درصد چربی می‌شود؛ از جمله بری، گودا، چدار، پارمزان، گرویر و موزارلا.

 

این مطالعه گسترده و بلندمدت، ۲۷٬۶۷۰ بزرگسال را در سوئد به مدت حدود ۲۵ سال دنبال کرد. یافته‌ها نشان می‌دهد که بین مصرف روزانه پنیر پرچرب و کاهش خطر زوال عقل یک ارتباط آماری قابل‌تشخیص وجود دارد – هرچند برای درک سازوکار دقیق آن، تحقیقات بیشتری لازم است.

 

امیلی سونستدت، اپیدمیولوژیست تغذیه از دانشگاه لوند سوئد، می‌گوید:  

«دهه‌هاست که بحث درباره رژیم‌های پرچرب در برابر کم‌چرب، توصیه‌های سلامت را شکل داده و گاهی حتی پنیر را در دسته خوراکی‌های ناسالم قرار داده است. مطالعه ما نشان داد که برخی محصولات لبنی پرچرب ممکن است خطر زوال عقل را کاهش دهند و این موضوع برخی باورهای قدیمی درباره چربی و سلامت مغز را به چالش می‌کشد.»

 

زوال عقل یک اصطلاح کلی برای چندین وضعیت است که عملکرد شناختی را مختل می‌کنند؛ مانند بیماری آلزایمر (شایع‌ترین نوع)، زوال عقل عروقی، و زوال عقلی که در بیماری‌هایی مانند پارکینسون ایجاد می‌شود.

 

در سال ۲۰۲۱ حدود ۵۷ میلیون نفر با زوال عقل زندگی می‌کردند و هر سال حدود ۱۰ میلیون مورد جدید تشخیص داده می‌شود. یک تحلیل جهانی در سال ۲۰۱۹ پیش‌بینی کرده بود که تا سال ۲۰۵۰ این تعداد ممکن است به ۱۵۳ میلیون نفر برسد.

 

از آنجا که درمان‌های مؤثر برای زوال عقل بسیار محدود است، برخی پژوهشگران تلاش خود را بر کاهش احتمال ابتلا متمرکز کرده‌اند؛ و رژیم غذایی نقش مهمی در این راهبردهای کاهش ریسک دارد.

 

رژیم موسوم به MIND – نسخه‌ای از رژیم مدیترانه‌ای – به‌عنوان رویکردی امیدوارکننده مطرح شده است؛ اما نتایج مطالعات مختلف درباره آن یکسان نیست.

 

لبنیات یکی از گروه‌های غذایی است که ارتباط آن با زوال عقل به‌سختی قابل‌تشخیص بوده است. مطالعاتی در فنلاند، بریتانیا و ژاپن، میزان‌های مختلف مصرف پنیر را بررسی کرده‌اند و نتایج متفاوتی درباره ارتباط آن با زوال عقل به دست آورده‌اند.

 

در مقاله جدید، به رهبری یو فنگ دو، اپیدمیولوژیست تغذیه از دانشگاه لوند، پژوهشگران تلاش کردند این نتایج متناقض را روشن کنند.

 

آن‌ها تحلیل خود را بر اساس مطالعه رژیم غذایی و سرطان مالمو انجام دادند؛ یک مطالعه مشاهده‌ای بلندمدت که رژیم غذایی ساکنان سوئد و پیامدهای سلامت آن‌ها را دنبال می‌کند. از میان ۲۷٬۶۷۰ شرکت‌کننده، ۳٬۲۰۸ نفر طی حدود ۲۵ سال دچار زوال عقل شدند.

 

شرکت‌کنندگان در ابتدای مطالعه رژیم غذایی خود را با استفاده از یک دفترچه غذایی ۷ روزه، پرسشنامه بسامد خوراک، و یک مصاحبه دقیق درباره شیوه تهیه و مصرف غذا ثبت کردند.

 

پژوهشگران خطر زوال عقل را بر اساس میزان مصرف پنیر مقایسه کردند. حدود ۱۰ درصد از کسانی که روزانه ۵۰ گرم یا بیشتر پنیر پرچرب می‌خوردند دچار زوال عقل شدند، در حالی که این رقم در میان کسانی که کمتر از ۱۵ گرم در روز مصرف می‌کردند ۱۳ درصد بود.

 

پس از تنظیم داده‌ها بر اساس سن، جنسیت، تحصیلات و رژیم کلی، مشخص شد افرادی که روزانه بیش از ۵۰ گرم پنیر پرچرب مصرف می‌کردند، ۱۳ درصد خطر کمتر زوال عقل نسبت به کسانی داشتند که کمتر از ۱۵ گرم مصرف می‌کردند.

 

هیچ ارتباط مشابهی برای پنیر کم‌چرب، خامه، انواع شیر یا محصولات تخمیری مانند ماست و کفیر مشاهده نشد. کره نتایج متناقضی داشت و حتی در مصرف زیاد ممکن است خطر آلزایمر را نسبت به افرادی که اصلاً کره نمی‌خورند افزایش دهد.

 

اما پیش از آنکه با خیال راحت مصرف پنیر را بالا ببرید، برخی پژوهشگران به محدودیت‌های مهم این مطالعه اشاره می‌کنند.

 

تارا اسپایرز-جونز، رئیس بخش در مؤسسه تحقیقات زوال عقل بریتانیا، که در این مطالعه دخیل نبود، می‌گوید:  

«یکی از بزرگ‌ترین محدودیت‌های این مطالعه این است که مصرف پنیر فقط در یک نقطه زمانی – ۲۵ سال پیش – ثبت شده است. بسیار محتمل است که رژیم غذایی و سایر عوامل سبک زندگی در این ۲۵ سال تغییر کرده باشند.»

 

با وجود جذاب بودن این نتایج، اتکا به یک خوراکی خاص برای محافظت در برابر زوال عقل احتمالاً رویکرد عاقلانه‌ای نیست.

 

این پژوهش در مجله Neurology منتشر شده است.