عجیب اما واقعی؛ رشد قیمت دلار در زمان ریاست فرزین به ۲۵۲ درصد رسید!

نوسانات پرشتاب قیمت دلار در هفته‌ها و ماه‌های اخیر، بار دیگر عملکرد سیاست‌گذار پولی و نقش رئیس کل بانک مرکزی در مهار یا تشدید انتظارات ارزی را به کانون توجه افکار عمومی بازگردانده است؛ موضوعی که با تغییرات مدیریتی در بانک مرکزی نیز گره خورده و زمینه مقایسه دوره‌های مختلف ریاست این نهاد را فراهم کرده است.

بازار ارز ایران در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از عبور دلار از کانال‌های قیمتی جدید، عملا وارد مرحله‌ای متفاوت از گذشته شده است. اگرچه قیمت دلار در سال‌های قبل‌تر عمدتا در یک بازه محدود نوسان می‌کرد، اما از سال ۱۳۹۷ به بعد، جهش‌های پی‌درپی اسکناس آمریکایی، دلار را از یک متغیر اقتصادی به یک شاخص انتظاری و سیاسی تبدیل کرد.

در چنین فضایی، هر نوسان تازه‌ای در بازار ارز، نگاه‌ها را متوجه سیاست‌های بانک مرکزی و عملکرد رئیس کل این نهاد می‌کند؛ به‌ویژه آنکه در این سال‌ها، دو رئیس کل بیش از دیگران در این سمت ماندگار بودند؛ عبدالناصر همتی و محمدرضا فرزین.

قیمت دلار در دوره اول ریاست همتی ۱۷۳ درصد بالا رفت

عبدالناصر همتی در شرایطی سکان بانک مرکزی را در دست گرفت که قیمت دلار هنوز در کانال‌های زیر ۱۰ هزار تومان قرار داشت. همتی حدود دو سال و ۱۰ ماه رئیس کل بانک مرکزی بود و دلار را با قیمت هشت هزار و ۵۰۰ تومان تحویل گرفت. در پایان دوره مدیریت همتی، قیمت دلار به حدود ۲۳ هزار و ۲۰۰ تومان رسید.

این ارقام نشان می‌دهد که دلار در دوره همتی ۱۴ هزار و ۷۰۰ تومان افزایش قیمت را تجربه کرده که معادل بازدهی حدود ۱۷۳.۶۲ درصدی است. افزایشی که عمدتا هم‌زمان با بازگشت تحریم‌های آمریکا، شوک ارزی سال ۱۳۹۷ و کاهش درآمدهای ارزی کشور رخ داده است.

رشد قیمت دلار در زمان ریاست فرزین به ۲۵۲ درصد رسید

در مقابل، محمدرضا فرزین زمانی به ریاست بانک مرکزی رسید که دلار پیش‌تر بخش قابل ‌توجهی از مسیر صعودی خود را طی کرده بود. فرزین قیمت دلار را در محدوده ۴۰ هزار تومان تحویل گرفت و پس از دو سال مدیریت، بازار ارز شاهد رسیدن قیمت دلار به کانال ۱۴۱ هزار تومان بود.

بر این اساس، دلار در دوره فرزین ۱۰۱ هزار تومان افزایش قیمت را ثبت کرده که به معنای رشد حدود ۲۵۲.۵ درصدی است. رقمی به‌مراتب بالاتر از دوره همتی، چه از نظر عددی و چه از منظر درصد رشد.

آنچه از مقایسه عملکرد روسای این دو دوره با بیشترین ماندگاری در بانک مرکزی به دست می‌آید، بیش از آنکه یک قضاوت فردمحور باشد، تصویری از تشدید ناپایداری ارزی در اقتصاد ایران طی سال‌های اخیر است؛ روندی که اکنون با تداوم نوسانات قیمت دلار، بار دیگر پرسش‌هایی جدی درباره آینده بازار ارز و مسیر پیش روی آن مطرح کرده است.

قیمت دلار ممکن است تحت تاثیر فضای روانی تغییر رئیس کل بانک مرکزی، تا پایان دی‌ماه اصلاح شود

در همین راستا برزو حق‌شناس کارشناس بازارهای مالی با اشاره به رخدادهای اخیر و تغییر رئیس کل بانک مرکزی، در خصوص روند قیمت دلار تا پایان دی به تجارت‌نیوز گفت: «با توجه به تغییر رئیس کل بانک مرکزی و حضور همتی، قیمت دلار ممکن است تحت تاثیر فضای روانی این تغییر، تا پایان دی‌ماه اصلاح شود.»

تا زمانی که ریسک‌های سیاسی کاهش پیدا نکند، عوامل بنیادی افزایش قیمت دلار پابرجاست

این کارشناس بازارهای مالی بیان کرد: «در صورتی که سیاست‌های جدید بانک مرکزی اثرگذار باشد، امکان اصلاح قیمت دلار نهایتاً تا محدوده ۱۳۰ هزار تومان وجود دارد.» او افزود: «باید در نظر داشت این اصلاح تنها اثر روانی حضور رئیس کل جدید بانک مرکزی است و تا زمانی که ریسک‌های سیاسی کاهش پیدا نکند، عوامل بنیادی افزایش قیمت دلار پابرجاست.»

در صورت تداوم ریسک‌های سیاسی، قیمت دلار به۱۵۰ هزار تومان می‌رسد

حق‌شناس در خصوص سقف قیمت دلار گفت: «در صورتی که تیم جدید مستقر در بانک مرکزی نتوانند مانع رشد دلار شوند و ریسک‌های سیاسی ادامه داشته باشد، این اسکناس دوباره وارد فاز صعودی خواهد شد و امکان صعود تا کانال ۱۵۰ هزار تومان افزایش می‌یابد.»

قیمت دلار در شرایط فعلی در بازه ۱۳۲ تا ۱۳۵ هزار تومان رنج می‌شود

این کارشناس بازارهای مالی خاطرنشان کرد: «در شرایط فعلی، محدوده نوسان قیمت دلار می‌تواند بین کانال ۱۳۲ تا ۱۳۵ هزار تومان باشد و بازار در این بازه رنج خواهد شد.»