.svg)
نوسان قیمتها در بازار ارز چه بلایی سر بازار خودرو آورد؟
در پی افزایش دوباره نرخ ارز در هفتههای اخیر، بازار خودرو ایران با شوک قیمتی جدیدی مواجه شده است.
به گزارش پارسینه ؛ افزایش نرخ ارز بهطور مستقیم بر قیمت تمامشده خودروهای وارداتی و حتی مونتاژی تأثیر میگذارد. بسیاری از قطعات کلیدی خودروهای داخلی نیز از خارج تأمین میشود و رشد دلار، هزینه تولید را بالا برده است. در نتیجه، شرکتهای خودروسازی ناچارند قیمت محصولات خود را با تأخیر، اما افزایشی اعلام کنند و همین موضوع بازار آزاد را پیش از هر تصمیم رسمی، ملتهب کرده است.
رکود در معاملات خودرو و کاهش قدرت خرید
در حال حاضر حجم معاملات خودرو در بازار نسبت به ماه گذشته بهطور محسوسی کاهش یافته است. کارشناسان اقتصادی معتقدند که خریداران به علت عدم ثبات نرخ ارز، تصمیمگیری را به تعویق انداختهاند و فروشندگان نیز بنا به انتظار رشد بیشتر قیمتها، از عرضه گسترده خودداری میکنند. این شرایط منجر به رکود سنگین در بازار و فاصله بیشتر میان قیمت کارخانه و بازار آزاد شده است.
رشد شدید در برخی مدلهای خودرو
بررسی میدانی از نمایشگاهداران تهران نشان میدهد که قیمت خودروهای خارجی در پی جهش نرخ ارز تا بیش از ۱۰ درصد افزایش یافته است. خودروهای پرطرفدار داخلی نیز از این روند دور نماندهاند و افزایش بین ۵ تا ۷ درصدی را تجربه کردهاند. در این میان، خودروهایی، چون پژو ۲۰۷، تارا و شاهین بیشترین رشد قیمت را داشتهاند.
چشمانداز بازار خودرو و انتظار سیاستی
کارشناسان میگویند اگر دولت نتواند ثبات نسبی در نرخ ارز ایجاد کند، احتمال ادامه روند افزایشی در بازار خودرو زیاد است. برخی بر این باورند که آزادسازی محدود واردات خودروهای دستدوم میتواند تا حدی به تعدیل قیمتها کمک کند؛ هرچند اجرای آن نیازمند اصلاحات قانونی و تصمیمات سیاستی جدید است.
بازار خودرو در التهاب؛ سایه سنگین نوسان ارز و ضعف سیاستگذاری
کارشناس صنعت خودرو، با اشاره به جهش دوباره قیمتها در بازار میگوید: بازار خودرو امروز بیش از هر زمان دیگری تحتتأثیر نوسان شدید نرخ ارز و نبود سیاستگذاری منسجم قرار دارد و در این شرایط طبیعی است که التهاب قیمتها تشدید و مسیر سفتهبازی هموار شود.
مرتضی شجاعی، کارشناس صنعت خودرو، در گفتوگو با اقتصاد ۲۴ با تشریح دلایل افزایش شدید قیمتها در بازار خودرو طی هفتههای اخیر، نوسانات قابلتوجه نرخ ارز را مهمترین عامل آشفتگی در این بازار دانست و تأکید کرد: رشد شتابان نرخ ارز در ۴۰ تا ۵۰ روز گذشته، تمام بازارهای دارایی از جمله خودرو را با تلاطم روبهرو کرده است.
وی ادامه داد: زمانی که نرخ ارز با این شدت نوسان میکند و خودرو نیز همچنان کالایی سرمایهای محسوب میشود بدیهی است که انگیزههای دلالی و سودجویی نیز علاوه بر تقاضای ناشی از نیاز و تقاضای سرمایه گذاری وارد بازار خودرو شده و تمام بازار را به التهاب میکشند.
نوسان ارز؛ محرک اصلی تنشهای بازار خودرو
شجاعی با اشاره به اینکه بازار خودرو طی هشت سال گذشته همواره از نوسانات ارزی تأثیر پذیرفته است، گفت: رشد شدید قیمت ارز در یک ماه و نیم اخیر، نسبت به ماههای قبل شتاب بیشتری داشته و همین مسئله باعث شده همه بازارها از جمله طلا و خودرو دچار آشفتگی شوند. این وضعیت حتی به بازار کالاهای اساسی نیز سرایت کرده است.
به گفته وی، واسطهگران با استفاده از فضای منفی ناشی از شوکهای اقتصادی، تلاش میکنند بیشترین سود ممکن را کسب کنند و همین رفتار سوداگرانه، خود عاملی برای رشد بیش از حد قیمتها در بازار خودروست.
کاهش تولید؛ عامل فرعی، اما تأثیرگذار
این کارشناس با اشاره به افت تولید برخی خودروها در ۸ تا ۹ ماه اخیر اضافه کرد: اگرچه کاهش تولید عامل اصلی تلاطم بازار نیست، اما در کنار نوسان نرخ ارز، میتواند بر محدودیت عرضه و افزایش قیمتها اثر بگذارد.
ضرورت اصلاح ساختار قیمتگذاری
شجاعی تعدد قیمتها از جمله قیمت کارخانه، قیمت سامانه و قیمت بازار را یکی از عوامل دامنزننده به تنشها دانست و هشدار داد: هر چه اختلاف میان قیمتها بیشتر باشد، امکان شکلگیری تقاضای سفتهبازی افزایش مییابد؛ تقاضایی که نه مصرفی است و نه سرمایهگذاری، بلکه صرفاً به دنبال خرید با یک قیمت و فروش با نرخ بالاتر است. این نوع تقاضا فشار زیادی به بازار وارد میکند.
وی افزود: دولت با استفاده از پایههای مالیاتی این اختلاف قیمت را پوشش دهد تا انگیزه سفتهبازی کاهش یابد.
واردات؛ عامل تعادل نسبی بازار
وی با اشاره به تجربه واردات خودرو طی دو سال گذشته گفت: اگر عرضه خودروهای وارداتی در بازار وجود نداشت، شدت تنشها بسیار بیشتر میشد. ورود خودروهای مدل ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ به بازار، نقش تعدیلکنندهای داشت و اجازه نداد قیمتها در این بخش از بازار بیش از حد افزایش یابد.
زیانده بودن خودروسازان؛ موضوعی قابل بررسی
شجاعی در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود چند مرحله افزایش قیمت، خودروسازان همچنان مدعی زیاندهی هستند، اظهار داشت: بخشی از مشکلات عرضه به محدودیتهای نقل و انتقال ارز و کالا در شرایط تحریم برمیگردد، اما اینکه ادعای خودروسازان درباره ضرورت افزایش قیمت تا چه حد صحیح است، باید توسط نهادهای مسئول نظیر وزارت صمت و سازمان حمایت بررسی شود.
وی تأکید کرد: لازم نیست قیمت کارخانه برابر قیمت بازار آزاد شود. بلکه دولت میتواند فاصله میان این دو را با ابزارهای مالیاتی و تنظیمگری مدیریت کند تا تقاضای نوسانی از بازار حذف و قیمت آزاد تعدیل شود.
چالشهای صنعت خودرو در سایه سیاستگذاریهای گذشته
شجاعی گفت: تمام صنایع کشور در شرایط تحریم و شوکهای اقتصادی با چالش روبهرو میشوند و صنعت خودرو نیز از این قاعده مستثنا نیست، اما اگر سیاستگذاریهای صنعتی در سالهای گذشته به شکل مؤثرتری انجام میشد، امروز این صنعت مقاومت بیشتری در برابر فشارهای اقتصادی و ارزی داشت.
وی تاکید کرد: اصلاح الگوی توسعه صنعت خودرو میتواند در آینده از شدت شوکها بر تولید و کیفیت محصولات بکاهد.
به گزارش اقتصاد ۲۴؛ بر اساس نظرات کارشناسی به نظر میرسد که تعلل و انفعال دولت در کنترل نرخ ارز و همچنین برنامه ریزی صحیح برای توسعه صنایع خودرویی در زمان تحریم مهمترین عوامل جهش قیمت خودرو هستند. از این رو بی تدبیری دولت در زمان نبرد اقتصادی جای سوال دارد. در مجموع، افزایش نرخ ارز بار دیگر نشان داده که بازار خودرو، یکی از نخستین حوزههاییست که از تلاطم اقتصادی تأثیر میپذیرد. خریداران سردرگم، فروشندگان محتاط و تولیدکنندگانی تحت فشار هزینهها، چهره امروز بازار خودرو را شکل دادهاند، چهرهای که فعلاً نشانی از آرامش ندارد.
ارسال نظر