.svg)
خوانش افکار با هوش مصنوعی؛ گامی نوین در تحلیل اسکن‌های مغزی
دانشمندان به تازگی گزارش کرده‌اند موفق به ابداع فناوری جدیدی شده‌اند که قادر است افکار افراد را از روی اسکن‌های MRI رمزگشایی کند.
به گزارش پارسینه به نقل از زومیت، ما به سرعت به سوی آینده‌ای درحال حرکت هستیم که در آن دستگاه‌ها قادر خواهند بود افکارمان را بخوانند. این پیشرفت‌ها را می‌توان در تکنولوژی‌های مختلفی مانند رابط‌های مغز و کامپیوتر یا الگوریتم‌هایی که احساسات را از روی اسکن صورت شناسایی می‌کنند، مشاهده کرد. به تازگی تیمی از دانشمندان موفق به توسعه مدلی شده‌اند که می‌تواند ازطریق اسکن فعالیت مغز، توضیحاتی درباره آنچه که مغز افراد در حال مشاهده است، تولید کند.
روش جدید که زیرنویس‌گذاری ذهن (توضیح‌گذاری ذهن) نامیده می‌شود، ممکن است یک روز به شیوه‌ای مؤثر برای رمزگشایی افکار افراد تبدیل شود. این سیستم حتی می‌تواند به طور دقیق و جزئی، آنچه را که مغز انسان‌ها در حال پردازش آن است، شبیه‌سازی کند.
الکس هاث، یکی از نویسندگان پژوهش و استاد دانشگاه کالیفرنیا در برکلی، در گفتگو با نشریه نیچر بیان داشته است: «این کار بسیار دشواری است. تعجب‌آور است که می‌توان این همه جزئیات را از مغز استخراج کرد.»
تکنولوژی مورد بحث می‌تواند دو تأثیر مختلف داشته باشد. از یک سو، می‌تواند به افرادی که به دلایل مختلف پزشکی، مانند سکته مغزی یا مشکلات زبانی، توانایی صحبت‌کردن ندارند، کمک کند افکار خود را بیان کنند. از سوی دیگر، ممکن است با تهدیدی برای حریم خصوصی ذهنی ما همراه باشد، چرا که این فناوری می‌تواند به طور بالقوه به افراد امکان دهد تا از افکار خصوصی ما آگاهی پیدا کنند. اما تیم تحقیقاتی تأکید دارد که این مدل قادر به رمزگشایی افکار خصوصی فرد نیست. هاث اضافه کرده است: «هیچ‌کس هنوز نتوانسته ثابت کند که می‌توان افکار خصوصی را به این روش خواند.»
تیم تحقیقاتی تأکید دارد که مدل آن‌ها قادر به رمزگشایی افکار خصوصی فرد نیست
تکنیک جدید پژوهشگران بر پایه چند مدل هوش مصنوعی استوار است. برای آموزش این مدل‌ها، ابتدا یک مدل زبان پیشرفته توضیحات متنی بیش از دو هزار ویدیوی کوتاه را تحلیل کرد و یک «امضای معنایی» منحصر به فرد برای هر ویدیو ساخت. سپس مدل دیگری بر اساس اسکن‌های MRI مغزی شش نفر که همان ویدیوها را تماشا می‌کردند، آموزش دید تا فعالیت مغزی را با این امضاها مطابقت دهد.
در نهایت، دو مدل با هم ترکیب شدند تا سیستمی بسازند که بتواند اسکن مغزی فردی را که در حال تماشای ویدیو است، تجزیه‌و‌تحلیل و امضای معنایی پیش‌بینی شده را شبیه‌سازی کند. سپس مدل دیگری از هوش مصنوعی جملات متنی را جستجو می‌کند که با این امضای پیش‌بینی شده هم‌خوانی داشته باشد و تعدادی توصیف ممکن تولید کند. این جملات به تدریج تصحیح و دقیق‌تر می‌شوند تا بهترین توصیف ممکن به دست آید.
این تکنیک که در ابتدا ممکن است پیچیده و به نظر حدس و گمان برسد، در واقع دقیقاً به این شکل عمل می‌کند: وقتی مغز یک فرد تحت اسکن MRI قرار می‌گیرد و آن فرد ویدیویی از کسی را که از بالای آبشار می‌پرد، می‌بیند، مدل هوش مصنوعی ابتدا تلاش می‌کند تا فعالیت‌های مغزی را با مفاهیم شناخته‌شده مطابقت دهد.
در ابتدا، مدل ممکن است حدس بزند که مغز فرد در حال پردازش چیزی شبیه به «جریان بهاری» است، زیرا فعالیت مغزی آن به‌طور موقت مشابه با اطلاعاتی است که مدل از پیش دریافت کرده است. اما پس از بررسی دقیق‌تر، مدل به این نتیجه می‌رسد که مفهوم دقیق‌تر ممکن است «بالای آبشار درحال سقوط سریع» باشد. در نهایت، با تعداد بیشتری حدس و اصلاحات، مدل به توصیف دقیق‌تری می‌رسد: «فردی که از آبشاری عمیق در لبه کوه می‌پرد.»
طبق نتایج به دست‌آمده، مدل توانست با دقت ۵۰ درصد، ویدئوی درست را از میان ۱۰۰ ویدیو شناسایی کند. این دقت به مراتب بالاتر از حالت تصادفی است که حدود یک درصد خواهد بود و در زمینه تحلیل فعالیت‌های مغزی و تبدیل آن‌ها به افکار قابل توجه و چشمگیر است.
پژوهشگران مطالعه جدید تنها کسانی نیستند که ادعا کرده‌اند موفق به رمزگشایی افکار شده‌اند. اما دانشمندان در تلاش‌های قبلی، فقط توانسته‌اند توضیحات کلی درباره کلمات کلیدی بدهند، نه اینکه جزئیات دقیق افکار را بازسازی کنند. توماس هوریکاوا، دیگر نویسنده تحقیق و دانشمند عصب‌شناس در آزمایشگاه‌های علوم ارتباطات NTT در ژاپن، در گفتگو با نیچر گفت: «در بسیاری از روش‌ها، هوش مصنوعی مستقیماً جملات را می‌سازد و این باعث می‌شود مرز بین افکار واقعی فرد و آنچه که هوش مصنوعی تولید کرده، مبهم شود.»
برخی از تکنیک‌های دیگر عملاً کاربردی نیستند. برای مثال، شرکت متا دستگاهی ساخته که به افراد امکان می‌دهد که به کمک مغز خود متن تایپ کنند. اما این دستگاه بسیار گران‌قیمت است و تنها در شرایط خاص می‌توان از آن استفاده کرد. این دستگاه ترکیبی از یک مدل یادگیری عمیق و اسکنر مغناطیسی است؛ اما به دلیل اندازه بزرگ و هزینه‌های بالا، استفاده از آن بسیار دشوار است و نمی‌تواند به راحتی در زندگی روزمره افراد به کار رود.
در نهایت، اگرچه روش جدید به اسکن‌های MRI نیاز دارد که همچنان برای استفاده روزمره چندان عملی نیستند، پژوهشگران امیدوارند این فناوری در آینده با ایمپلنت‌های مغزی ترکیب شود که قادر به خوانش افکار خواهند بود.
ارسال نظر